20 Şubat 2014 Perşembe

Noam Chomsky’nin ‘Vahşi ABD Emperyalizmi’ Adlı Kitabı Üzerine

ABD’li dilbilimci, siyaset kuramcısı, filozof ve aktivist Noam Chomsky, Vahşi ABD Emperyalizmi adlı kitabı ile ABD’nin küresel barış karşıtlığı eksenindeki dış politika anlayışını ele alıyor. Uç noktalara varan bir tür post-modern açık yüreklilikle kağıda dökülen tezler, sorgulanabilir yorumlar eşliğinde sunulurken, öznel bakış açısının küresel bir güç odağı halindeki ABD üzerinde ne denli serbestçe sergilenebileceği de gözler önüne seriliyor. Hayranlık uyandırıcı!

Eksende neler var?
Kitabın ekseninde ABD emperyalizmi var, ancak ‘vahşi’ kelimesi ile ABD emperyalizmi birlikteliği yazar tarafından üniversite anfisi kolonlarından çıkmış sözlerden ziyade biraz söyleşi türünde ele alınıyor. Neredeyse hiçbir kelimesinde denge unsurunu önemsemeyen Chomsky, özetle ABD ve İsrail’in Ortadoğu’daki dengeler üzerindeki kanlı etkilerini -tamam belki de kendi bakış açısıyla ama gayet mantıklı tezlerle- bir bir sıralıyor.

Chomsky’e göre ABD, İsrail’in Filistin halkını açık şekilde kendi topraklarından kovma gayretine tüm dünyayı umursamadan yardım ediyor ve bu gayretin insan hakları gibi artık nesnelleşmeye başlamış kavramlarla da uzaktan yakından ilişkisi yok. Bununla birlikte ABD'de uzun yıllara dayalı; 'İsrail ne yapsa haklıdır' politik tavrının da zedelenme evresine girdiği ve işlerin değişebileceği de belki yazar tarafından bir çeşit 'Pollyanna'cılık türünde' ve aslında zayıf olasılıklar olduğu derinden hissettirilerek belirtiliyor.

Akılda neler kalır?
Kitabı bitirdikten sonra ABD’nin dünyanın birçok ülkesini kapsayacak şekilde politik ve ekonomik çıkarları nedeniyle kan döken bir ülke olduğunu detaylarıyla kavramanız/düşünmeye başlamanız mümkün. Bunun yanı sıra nükleer silahlarla ilgili bazı çarpıcı bilgiler de yer alıyor kitapta; örneğin bazı ABD nükleer denizaltı silahlarının hangi denişaşırı ABD adalarında konuşlandırıldığı, İngiltere’nin ABD’nin ‘küçük ortağı’ konumu; Bill Clinton, G. W. Bush, Barrack Obama gibi ABD Başkanlarının bir takım küresel politika hamleleri ilginç detaylar eşliğinde yer alıyor. 

ABD politikaları çerçevesinde İran'da sıklıkla bahsedilen bir ülke durumunda. Türk bandıralı Mavi Marmara gemisinin İsrail tarafından baskına uğraması da Chomsky tarafından kısa da olsa yorumlanıyor. Chomsky'e göre İsrail'in gemimize ve vatandaşlarımıza yaptığı tam anlamıyla saçmalık.ABD asıllı bir akademisyenden bunları okumak anlamlı olmakla birlikte, yaşadığımız süreçi bir düşündüğümüzde konunun aslında hasır altı edildiği de fark ediliyor ve bu emin olun rahatsızlık veriyor.

Fiyat ve son yorum
Chomsky’nin kendine has üslubuyla kaleme aldığı Vahşi ABD Emperyalizmi, sadece 80 sayfa (bir çırpıda okunacak türde). Kitabın fiyatı ise 8 TL ve açıksözlülükle yakın coğrafyamıza yine yakın tarihten günümüze değin ışık tutması, sıklıkla vurguladığım gibi açıksözlülüğü, güvenilirliği övgüyü hak ediyor; Vahşi ABD Emperyalizmi’ni politikaya çok az dahi olsa ilgisi olan herkese tavsiye ediyorum.

D&R'dan satın almak için buraya tıklayabilirsiniz.